ตามหลักการการแพทย์แผนไทย ร่างกายของมนุษย์จะแข็งแรงได้ต้องมีภาวะที่สมดุลของธาตุทั้ง 4
คือ ดิน น้ำ ลม และไฟ ด้วยเหตุที่ประเทศไทยอยู่ในเขตร้อน มีการแปรเปลี่ยนของสภาวะอากาศหลายรูปแบบ ซึ่งทำให้มีผลกระทบต่อความสมดุลของธาตุทั้ง 4 ในร่างกาย จนบางครั้งส่งผลให้เกิดการเจ็บป่วย

ด้วยภูมิปัญญาโบราณที่อาศัยธรรมชาติที่มีอยู่รอบตัวมาใช้ประโยชน์ในการปรับสมดุลของร่างกาย เช่น สมุนไพร, การบริโภคอาหาร หรือน้ำผลไม้ ซึ่งได้มีการพัฒนาองค์ความรู้เกี่ยวกับความสัมพันธ์ของน้ำสมุนไพรชนิดต่าง ๆ ที่มีคุณลักษณะของธาตุทั้ง 4 ทำให้ร่างกายกลับคืนสู่สภาพปกติได้

การดื่มน้ำผลไม้หรือสมุนไพร ตามหลักทฤษฎีการแพทย์แผนไทย สามารถกระทำได้โดยการดื่มตามเวลาใน 1 วัน
ที่ธาตุในร่างกายของคนเราเปลี่ยนแปลงไปหรือเรียกว่ากาลสมุฏฐาน โดยมีการแบ่งเวลาดังนี้

เวลา 06.00-10.00 น. และเวลา 18.00-22.00 น. ร่างกายมักจะเจ็บป่วยด้วยธาตุน้ำ น้ำสมุนไพรที่บำรุงร่างกายและปรับสมดุลของธาตุน้ำ น้ำสมุนไพรที่บำรุงร่างกายและปรับสมดุลของธาตุน้ำ ได้แก่ น้ำสมุนไพรที่มีรสเปรี้ยว เช่น น้ำส้ม น้ำมะนาว น้ำกระเจี๊ยบ ฯลฯ

เวลา 10.00-14.00 น. และ 22.00-02.00 น. ร่างกายมักจะเจ็บป่วยด้วยธาตุไฟ น้ำสมุนไพรที่ช่วยบำรุงร่างกายและปรับสมดุลของธาตุไฟ ได้แก่ น้ำสมุนไพรที่มีรสขม เช่น น้ำบัวบก น้ำลูกเดือย ฟ้าทลายโจร ชาขมก้านเดียว เห็ดหลินจือ ฯลฯ

เวลา 14.00-18.00 น. และเวลา 02.00-06.00 น. ร่างกายมักจะเจ็บป่วยด้วยธาตุลม น้ำสมุนไพรที่ช่วยบำรุงร่างกายและปรับสมดุลของธาตุลม ได้แก่ น้ำสมุนไพรที่มีรสเผ็ดร้อน ได้แก่ น้ำขิง น้ำตะไคร้ ฯลฯ

ส่วนการเจ็บป่วยด้วยธาตุดิน นั้นไม่ได้ขึ้นกับกาลเวลา แต่จะเกิดผลของการผิดปกติของธาตุอื่น ๆ ดังนั้น ควรดื่มน้ำสมุนไพรหรือน้ำผลไม้ และสามารถทานในเวลาใดก็ได้

กันต์โตะ ชาสมุนไพร เชียงใหม่
www.chiangmaiteashop.com
Line ID: chiangmaitea

ขอบคุณที่มา: สสส. , สถาบันการแพทย์แผนไทย